Me Blue OceanSAĞLIKYAŞAMYAZARLAR

Dur O Otu Bırak Şu Çaydan İç! Tıbbi Aromatik Bitkiler Bölüm 3.

Al bu otu ye, dur o otu bırak da şu çaydan iç.

Bildiğiniz gibi, karaciğerimiz en önemli organlarımızdan birisidir. Adeta bir fabrika gibi çalışır ve vücuda giren pek çok maddeyi, (genellikle) zararsız bileşenlerine dönüştürerek, vücuttan atılabilir hale getirir.

Karaciğerde bu işlemlerden sorumlu önemli bazı enzimler vardır. Bu enzimlerin baskılanması veya aktive edilmesi ile vücuda giren maddelerin (ilaçlar vb.) etkinliğinde artma veya azalma olabilir. İşte bu noktada bitkisel ürünler ile ilaçlar birbiri ile etkileşebilir.

Sarı Kantaron

Birkaç örnekle bunu açalım isterseniz. Sarı kantaron, duydunuz di mi? Evet yağını hemen her yerimize süreriz, ama tutup da kantaron yağında patates kızartmayız. Bilimsel ismi Hypericum perforatum, yabancılar St. John’s wort da der.Ne için kullanılır? Günümüzde en çok hafif ve orta dereceli depresyon tedavisinde, menopozal semptomlarda, dikkat eksikliğinde, obsesif kompülsif bozuklukta… Hapı da var, piyasada satılır. Mis mis içiyoruz, şifa olsun yarasın. Ne yapar peki? İşte o karaciğer enzimleri var ya, onları aktive ederek birlikte alınan diğer ilaçların etkinliği ile oynar. Benzer şekilde Ginkgo biloba da aynı yaramazlığı yapar.

Greyfurt

Aramızda tansiyon veya kalp ilacı kullanan, ya da yakınları kullanan varsa hani hep duyarız ya, ‘aman greyfurt suyu ile içmeyin, etkileşir’ denir. İşte o, hadi biz de diyelim, günlük belli bir miktar (bir ton mu, bir bardak mı…?) greyfurt suyu tüketen kişilerde karaciğer enzimleri baskılanabilir. Bunların dışında bitkisel ürünlerle ilaçlar arasındaki etkileşmelerden sorumlu çok farklı mekanizmalar da vardır. Bazı etkileşmeler oldukça ciddi, hatta hayatı tehdit edici düzeyde olabilir.

Sinameki

Son bir örnek daha verip bitirelim. Bu sefer mutlu son ile bitsin, gökten üç elma düşsün. Rahmetli babaannem ben çocukken elime parayı tutuşturur, Adana’nın meşhur çerçilerine (aktar) gönderir ve kabızlık için sinameki otu aldırırdı. Sonra da onları küçük peçetelere sarar ve her gün bir tanesini yutardı.

Sinameki kabızlık için iyidir, ancak gereğinden fazla uzun süre alındığında şiddetli ishale ve bağırsak yapısında hasara neden olabilir. Diyelim ki hastamız akademik kariyer yapmak isteyen yeni evli bir arkadaşımız olsun ve bütün aile torun isteyip duruyor. He he he, tabi biz de teyze veya dayı olma peşindeyiz. Bu arkadaşımız korunma amaçlı oral kontraseptif ilaç kullanırken, kabızlığı için de sinameki alıyor. Bilin bakalım ne oldu? Yok vallahi gaz değil, minnoş minnoş bir bebicik geliyor, sağlık ve afiyetle gelsin inşallah. Hani nasıl oldu ama ben yüksek lisans doktora falan yapacaktım ki…

Sağlıklı ve Güzel Günlere,

Doç. Dr. Salim Yalçın İnan

Konya-NE Üniversitesi, Meram Tıp Fakültesi

Tıbbi Farmakoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi

İletişim: salim.inan@gmail.com

Editör: editor@objedergi.com

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

Başa dön tuşu